Niestety w dobie internetu zaciągnięcie na kogoś innego kredytu nie jest wcale takie trudne. Nie zabezpieczając odpowiednio swoich danych, można paść ofiarą oszustwa, nawet jeśli swój dowód osobisty trzyma się zawsze przy sobie.

Jest wiele sposobów na to, by oszukać system i warto zdawać sobie z nich sprawę, aby móc odpowiednio zabezpieczyć się przed praktykami przestępców. Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Internet i instytucje pozabankowe

Przestępstwo związane z zaciąganiem kredytów i pożyczek na kogoś innego wymaga podszycia się pod tożsamość drugiej osoby. Posiadając odpowiednie dane, oszust może próbować wmówić, że jest kimś innym, niż w rzeczywistości jest. Taka ewentualność, jaką jest zaciągnięcie zobowiązania na inną osobę, stała się możliwa wraz z rozwojem internetu i instytucji pozabankowych udzielających pożyczek.

W bankach istnieje szereg zabezpieczeń, które niemal uniemożliwiają oszustom stosowanie ich niecnych praktyk. Jednak instytucje pozabankowe potrafią podchodzić skrajnie liberalnie do kwestii udzielania pożyczek. Czasem wystarczy podać tylko podstawowe dane we wniosku składanym przez internet (imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL oraz numer i serię dowodu osobistego), by uzyskać pożyczkę, a procedura weryfikacji danych jest przeprowadzana bardzo powierzchownie (na przykład poprzez przesłanie zdjęcia dowodu osobistego).

Wyłudzanie danych osobowych

Pozyskiwanie danych osobowych może odbywać się nie tylko poprzez kradzież dowodów osobistych. Wrażliwe dane osobowe znajdują się jeszcze w wielu innych miejscach, rozpoczynając od innych dokumentów (takich jak paszport czy prawo jazdy), a kończąc na stronach internetowych, na których zakłada się swoje konta osobiste. O ile imię i nazwisko oraz adres zamieszkania nie są jeszcze tak wrażliwymi danymi, by wystarczyły do zaciągnięcia zobowiązania, o tyle numer PESEL oraz seria i numer dowodu osobistego to dane, które powinny być pilnie strzeżone.

Szczególnie powinno się zawsze zastanowić dwa razy przed podaniem numeru PESEL oraz serii i numeru dowodu osobistego na stronie internetowej, która jest oznaczona jako niebezpieczna, a tym samym nie ma aktualnego certyfikatu i nie gwarantuje szyfrowania danych. Aby sprawdzić, czy połączenie jest bezpieczne, należy zerknąć na górną część przeglądarki internetowej, z której się korzysta. Obok adresu URL strony, na której znajduje się użytkownik, widnieją informacje na temat bezpieczeństwa. Jeśli strona jest bezpieczna, po lewej stronie obok adresu strony internetowej powinna widnieć kłódka. Kłódka ta informuje o tym, że strona ma wykupiony ważny certyfikat. Podawanie swoich wrażliwych danych osobowych na takiej stronie powinno więc być bezpieczne.

Każdorazowe zerkanie na informacje o stronie jest bardzo dobrym nawykiem, który zajmuje sekundę, a dzięki któremu nic się nie straci. Oszuści znają się na swoich fachu i potrafią stworzyć stronę do złudzenia przypominającą oryginał, a odróżnić będzie ją można wyłącznie po tej małej kłódce znajdującej się koło adresu internetowego.

Nie powinno się także wykonywać żadnych przelewów weryfikacyjnych do nieznanych, niezaufanych osób – to również częsty sposób na wyłudzenie danych osobowych. Należy się również wystrzegać wysyłania zdjęć lub skanów swoich dokumentów, szczególnie dowodu osobistego. Czasem jest to konieczne, by weryfikować tożsamość – będzie to na przykład wymagane, by założyć bezpłatne konto na stronie internetowej Biura Informacji Kredytowej. Za każdym jednak razem przed wysłaniem komuś takiego zdjęcia należy upewnić się, że ryzyko wyłudzania danych jest zerowe.

Phishing

Bardzo popularny stał się tak zwany „phishing”. To metoda wyłudzania danych przez internet, która polega na wysłaniu swojej ofierze wiadomości mailowej, w której oszust podszywa się pod znajomą osobę lub instytucję (najczęściej będzie to bank). Czasem będą to wiadomości o wygraniu nagrody. W wiadomości mailowej zostaje się zachęconym do kliknięcia linku – i tutaj możliwości są dwie:

• albo zostanie się przeniesionym na stronę internetową do złudzenia przypominającą prawdziwą, gdzie będzie trzeba podać swoje dane (w przypadku banku będzie to login i hasło do konta bankowego), by — jak wynika z wiadomości — zapoznać się z jakąś ważną, pilną informacją;
• albo po kliknięciu linku nieświadomie na komputerze ofiary zostanie zainstalowany wirus komputerowy, który prześle oszustowi hasła zapisane w przeglądarce, a tym samym uzyska on dostęp do wszystkich kont ofiary.

Nie należy więc klikać w żadne linki, jakie otrzymuje się w wiadomościach mailowych, jeśli istnieje, choć cień wątpliwości, że może być to oszustwo. Najlepiej przed wejściem w podejrzany link, skontaktować się z osobą lub instytucją, która rzekomo wysłała nam wiadomość i zweryfikować sprawę u źródeł.

Jak sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt na mój dowód?

Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt? Takie informacje zbierają i udostępniają biura informacji gospodarczej. W Polsce jest ich kilka – ze swoimi podejrzeniami można zgłosić się do BIK (Biuro Informacji Kredytowej), BIG InfoMonitor (Biuro Informacji Gospodarczej) czy KRD (Krajowy Rejestr Długów).

W Biurze Informacji Kredytowej BIK można założyć bezpłatne konto, a także:

• wykupić alerty, które otrzymuje się za każdym razem, gdy występuje próba zaciągnięcia pożyczki na dane przypisane do konta

Usługa otrzymywania alertów BIK kosztuje niecałe 2 złote miesięcznie, a wykupienie całorocznej ochrony to wydatek rzędu zaledwie 24 złotych. To niewielka opłata za regularne alerty, czy ktoś wziął na mnie kredyt przez internet. Czasem BIK oferuje również różnego rodzaju promocje, na przykład bezpłatne alerty przez okres 3 miesięcy.

• wykupić jednorazowy lub wielokrotny raport

Pobranie raportu BIK to najlepszy sposób na to, jak sprawdzić, czy ktoś nie wziął na mnie kredytu. Raport jednorazowy to koszt 39 złotych brutto. Raport wielokrotny to usługa, która pozwala po uiszczeniu jednorazowej opłaty w wysokości 99 złotych brutto na wielokrotne pobieranie raportów ze strony BIK przez okres 12 miesięcy. Raportów w sumie w ramach usługi można pobrać 12, a w opłaconej cenie użytkownik będzie także otrzymywał alerty BIK oraz otrzyma dostęp do wskaźnika BIK i oceny punktowej swojej sytuacji finansowej, dzięki czemu poszerza się wiedza użytkownika na temat tego, czy mógłby otrzymać kredyt. Możliwe jest również wykupienie „paczki” 3 raportów BIK za 78 złotych brutto, które można wygenerować w ciągu 3 miesięcy.

Biura informacji gospodarczej a działalność gospodarcza

W biurach informacji gospodarczej można nie tylko sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt przez internet, ale także sprawdzić wiarygodność finansową swojej działalności gospodarczej. Usługi biur działalności gospodarczej są bardzo ważne dla właścicieli firm, ponieważ nie tylko można pobrać raport dotyczący własnej działalności, ale także taki dotyczący kontrahenta czy konkurencji znajdującej się na rynku. To dobra profilaktyka, która pozwala ocenić ryzyko nieopłacenia faktury. Co więcej, jeśli ktoś zalega ze spłatą swoje zobowiązania, wierzyciel może wpisać swojego dłużnika do Rejestru Dłużników BIG.

Ochrona danych osobowych – Bezpieczny PESEL

System Bezpieczny PESEL umożliwia zastrzeżenie swojego numeru PESEL nie tylko w przypadku utraty dokumentów. Zastrzeżenie numeru PESEL tego typu obejmuje banki i instytucje pozabankowe udzielające pożyczek. To działanie prewencyjne, które blokuje wszystkie próby zaciągnięcia zobowiązań na zastrzeżony numer PESEL. Wnioski o udzielenie pożyczki będą automatycznie odrzucane, dopóki nie cofnie się zabezpieczenia. Rozwiązanie Bezpieczny PESEL jest całkowicie bezpłatne i wspierane przez instytucje rządowe.

Ktoś wziął na mnie kredyt przez internet – sprawdź, co musisz zrobić!

Jeśli ktoś wziął na mnie kredyt przez internet, bardzo ważne jest, aby nie panikować, ale działać racjonalnie i szybko. Po pierwsze należy wykonać telefon na policję lub stawić się osobiście w najbliżej placówce policyjnej, aby zgłosić przestępstwo.

Następnie koniecznie powinno się zastrzec swoje dane osobowe, jeśli nie zostanie to już uczynione podczas pobytu na policji. Można dokonać tego przez Biuro Informacji Kredytowej lub w banku. Swoje dokumenty można zastrzec w banku, nawet jeśli nie posiada się konta bankowego. Usługa ta jest całkowicie darmowa w ramach systemu Dokumenty Zastrzeżone. Zastrzeżenie swoich dokumentów jest konieczne, ponieważ jeśli ktoś wziął na mnie kredyt przez internet, może próbować to powtórzyć. Oczywiście po zastrzeżeniu swoich dokumentów trzeba udać się do urzędu, by wyrobić nowe.

Ostatnim krokiem powinno być prewencyjne zabezpieczenie siebie przed kolejnymi sytuacjami tego typu poprzez:

• zarejestrowanie się w jednym z biur informacji gospodarczych, jeśli jeszcze tego się nie zrobiło, oraz pobranie raportu,
• a także zastrzeżenie swojego numeru PESEL
• i stosowanie się do ogólnych zasad bezpieczeństwa w sieci (nieklikanie w linki, niewysyłanie zdjęć dokumentów ani przelewów weryfikacyjnych, sprawdzanie informacji o stronie, ustalanie silnych haseł przypisanych do kont).